TEMA: Filyos Vadisi’nde doğal hayat tehdit altında
TEMA Vakfı, Filyos Limanı yapımını da kapsayan Filyos Vadisi Projesi ile bölgedeki doğal hayatın geri dönüşü olmayacak şekilde zarar göreceğine dikkat çekti.
26 Ekim 2016 14:18
Zonguldak’ta bulunan ve Türkiye’nin doğal hayat açısından önemli bölgelerinden biri olan Filyos Vadisi, sanayi bölgesine dönüştürülmek isteniyor.
Filyos Vadisi Projesi kapsamında serbest bölge, endüstri bölgesi, liman, sanayi ve depolama alanları gibi yapılar inşa edilecek. Liman inşaatı çalışmalarına başlandı.
TEMA Vakfı, Filyos Limanı nedeniyle bölge ekolojisinin geri dönüşü olmayacak bir şekilde zarar göreceğini belirtiyor. Liman inşaatının ve işletmesinin en önemli etkileri deniz ve kıyı ekolojisi üzerinde olacak.
Ataç: Uluslararası ölçekte önemli bir bölge
Konuyla ilgili hukuki süreci başlattıklarını belirten TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, bölgenin barındırdığı nadide ekosistemler ve biyolojik çeşitlilik ile Türkiye’nin uluslararası ölçekte öneme sahip alanlarından biri olduğuna dikkat çekti.
Ataç, Filyos Nehri’nden Amasra’ya kadar olan sahil kesiminde, Türkiye’nin de taraf olduğu uluslararası sözleşmeler kapsamınca koruma altına alınan bitki ve hayvan türleri yaşadığını belirtti.
Bölgenin “Amasra Önemli Kuş Alanı” ve “Amasra Kıyıları Önemli Doğa Alanı” sınırları içerisinde yer aldığını hatırlatan Deniz Ataç, Türkiye’nin taraf olduğu Ramsar Sözleşmesi’ne göre de bölgedeki tüm sulak alanların koruma altına alınması gerektiğini söyledi.
Balıkçılığı da etkileyecek
TEMA Vakfı´nın aktardığı bilgilere göre, liman inşaatına başlanan bölge, su derinliği ve besin kaynakları açısından balık üretimi için uygun koşullara sahip. Liman inşaatı ve işletmesi nedeniyle bölgedeki balıkların yuvaları da zarar görecek. Ayrıca Zonguldak ili kirlilik açısından uluslararası alanda da gözetim altında. Bu kadar kritik seviyelere çıkan hava kirliliğinin deniz ekosistemi üzerine etkileri de göz ardı ediliyor.
Hukuk da çiğneniyor
Proje kampsamında mahkeme kararları da çiğneniyor. 1/100.000 ölçekli Zonguldak-Bartın-Karabük Çevre Düzeni Planı´nın Filyos Limanı ile ilgili bölümü, TEMA Vakfı tarafından 2010 yılında açılan dava sonucunda iptal edildi. Mahkemenin iptal kararına rağmen liman, 1/25.000 ölçekli Zonguldak İl Çevre Düzeni Planı´na işlendi.
Endüstri yerine eko turizm yapılabilir
TEMA Vakfı, Filyos Vadisi´ni, endüstri bölgesine dönüştürmek yerine, vadide doğaya duyarlı eko-turizm faaliyetleri yapılabileceğini aynı zamanda Karadeniz Bölgesi genelinde kısıtlı olan tarım arazileri açısından da zengin bir bölge olan vadide tarım odaklı turizm faaliyetlerinin önemli istihdam kaynağı olacağını belirtti. (NV)
Hukuki süreç
TEMA Vakfı bölgede 2010 yılından beri hukuki çalışmalar yürütüyor. Filyos Vadisi’nin sanayi bölgesine dönüştürülerek doğal değerlerini kaybetmemesi için Vakfın başlattığı hukuki süreçler liman ile sınırlı değil. TEMA Vakfı bölgeye yönelik toplam dört dava açtı. Bunlardan ikisi 1/100.000 ölçekli Zonguldak-Bartın-Karabük Çevre Düzeni Planı ile ilgili. Diğer ikisi de endüstri bölgesine dair Bakanlar Kurulu kararlarına yönelik. Davalardaki gelişmeler ise şöyle:
* 2010 yılında açılan birinci davada, 1/100.000 ölçekli Zonguldak-Bartın-Karabük Çevre Düzeni Planı’nın liman ve serbest bölge ile ilgili bölümleri iptal edildi.
* Aynı bölge ile ilgili 2012 yılında yapılan plan değişikliğinde, Filyos Vadisi’nin delta bölümü bölgesel çalışma alanı olarak planlandı. Söz konusu plan değişikliğine de dava açıldı ve yürütmeyi durdurma kararı verildi.
* Filyos Vadisi, 1994 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile serbest bölge ilan edildi. 1996 yılında sınırları değiştirilen serbest bölge, 2006 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla iptal edildi. Filyos Vadisi, 2008 yılında tekrar serbest bölge ilan edildi, 2009 ve 2010 yıllarında da yine sınırları değiştirildi. 2012 yılında ise, 2012/3574 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile vadinin delta bölümü endüstri bölgesi ilan edildi. TEMA Vakfı tarafından açılan üçüncü dava ile söz konusu karar iptal edildi.
* 2015’te yeniden aynı konuda bir Bakanlar Kurulu kararı yayımlanması üzerine TEMA Vakfı serbest bölge ile ilgili ikinci iptal davasını açtı. Böylece bölgede dördüncü iptal davasını açmış oldu. Davalar devam ediyor.
