Alabaş’tan ÇATES konusunda sert tepki… Hem hükümeti, hem de Zonguldaklı girişimcileri uyardı…
06 Ocak 2014 10:23
Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) tarafından, 4-8 Ocak 1991 Zonguldak-Ankara Büyük Madenci Yürüyüşü’nün 23. yıldönümünde, “Taşkömürü, Demir-Çelik, Enerji ve Zonguldak Gerçeği” konulu bir panel düzenlendi.
Paneli Gazeteci-Yazar Şükran Soner yönetirken, konuşmacı olarak Aksaray Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celalettin Sencer İmer, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Göltaş ile TMMOB Maden Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Torun katıldı. Paneli, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürü Burhan İnan, TTK Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Şimşek, BEÜ Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuri Akçin, Zonguldak Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Muharrem Coşkun, TMMOB MMO Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, MHP İl Başkanı Hamdi Ayan, TKP İl Başkanı Sami Baykurt, BBP İl Başkanı Ahmet Pulat, İP İl Başkanı Mehmet Uslubaş ile siyasi parti ve STK temsilcileri, maden işçileri, enerji işçileri ve kalabalık bir vatandaş topluluğu izledi.
GMİS Şemsi Denizer Salonu’nda gerçekleştirilen panel saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı. Maden işçilerinin 30 Kasım 1990 tarihinde başlayan büyük grevi ve 4-8 Ocak 1991 Zonguldak Ankara Büyük Madenci Yürüyüşü’nün konu edildiği “Demokrasi Arayışı” isimli belgesel filmin gösteriminin ardından GMİS Genel Başkanı Eyüp Alabaş açılış konuşmasını yaptı. Açılış konuşmasında Osmanlı İmparatorluğu döneminden itibaren sanayileşmenin sürecini anlatan GMİS Genel Başkanı Alabaş, taşkömürü, demir-çelik ve enerji sektörünün bugünkü durumu ve Çatalağzı Elektrik Santrali’nin (ÇATES) önemini anlattı. Alabaş, “Koklaşabilir nitelikli taşkömürü ile Kardemir ve Erdemir’i, yüksek kalorisi ile diğer sanayiyi ve atık kömürü ile ÇATES’i bağrında taşıyan Zonguldak Kömür Havzası ayrılmaz bir bütündür. Enerji, kamu ya da özel sektör eliyle üretilsin, her şart altında devletin kontrolünde olmak zorundadır. Biz, bu gerçekler ışığında, ÇATES’in özelleştirilmesi girişimlerine karşı çıkmaya devam edeceğiz.” dedi.
“ATATÜRK VE ARKADAŞLARI MADENLERİMİZE SAHİP ÇIKTILAR” Alabaş şöyle dedi: “Kömür, demir-çelik ve enerji denildiğinde, ilk akla gelen il Zonguldak’tır ve madencilerdir. Sanayi, bu üç temel sektör üzerinde kurulur ve gelişir. Ama bugün sanayi denildiğinde, Kocaeli, Bursa, İstanbul ve diğer iller akla geliyor. Zonguldak ise arka sıralarda kalıyor. Oysa sanayi devrimi ile birlikte 1800’lü yılların sonuna doğru, sadece Anadolu’nun ve Osmanlı İmparatorluğu’nun değil, bütün dünyanın gözü Zonguldak’ın üzerindeydi. Çünkü Zonguldak’ta, yüksek kalorili ve kaliteli taşkömürü vardı. Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları, emperyalizmin, kapitalizmin ve sanayi devriminin ne demek olduğunu biliyorlardı. Kurtuluş Savaşı’yla işgalci ülkelerin askerlerini ülkemizden kovduktan sonra, Zonguldak Kömür Havzası’na, madenlerimize ve maden işçilerine sahip çıktılar.”
Yeni doğan Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk yasal düzenlemelerin de Zonguldak için yapıldığını anlatan Alabaş, şöyle devam etti: “Maden üretimini artırmak için havzaya düzen getirdiler, şirketleri kontrol altına aldılar ve sonrasında yabancı şirketleri ülkemizden çıkarttılar. Zonguldak büyüdü, Türkiye gelişti, kalkındı. Karabük Demir-Çelik Fabrikası, Çatalağzı Termik Elektrik Santrali, Ereğli Demir-Çelik Fabrikası ve diğer yatırımlarıyla, Zonguldak bir sanayi kentine dönüştü. Türkiye, demir yollarıyla kuşatıldı. Zonguldak, üç şehir olacak kadar büyüdü. Sonra bir şeyler ters gitmeye başladı. Biz buradan Zonguldak’tan, bu ters gidişe, yanlış işlere karşı sesimizi yükseltmeye başladık. Bizim kömürümüzü alıp götürenler, Osmanlı İmparatorluğu’nu darmadağın edenler, kömürümüzü alamaz hale gelince, bu kez bizim de bu kömürü çıkartmamızı engellemeye başladılar.
Kamu ya da özel sektör aracılığıyla, taşkömürü, demir-çelik ve enerji üretimini artırma çabalarımızı engellemek için her yola başvurdular. Ve halen de başvurmaya devam ediyorlar. Zonguldak’ın gücünün kırılması, 1990’lardan sonra gelişmesinin engellenmesi ve hızla küçültülmesi, ne yazık ki sanayimizi de dışarıya bağımlı hale getirmiştir. Sanayisi dışarıya bağımlı olan bir devlet, hiçbir kararını bağımsızca alamaz. 2013 yılının rakamları netleşiyor. Yaklaşık 100 milyar dolarlık dış ticaret açığının, neredeyse 60 milyar dolarlık kısmı, enerjiden kaynaklanıyor. Böyle bir ekonomik yapıda, sanayi bağımsız kalamaz. Cari açık ile enerji açığı eşitlenmiş bir durumdayken, kendi kaynaklarımızı kullanmaktan başka bir seçeneğimiz yoktur.”
“ÇATES HİÇBİR ŞEKİLDE ÖZELLEŞTİRİLEMEZ” Çatalağzı Termik Santralı’nın her ne şekilde olursa olsun, özelleştirilmesine karşı olduklarını vurgulayan Alabaş, şunları kaydetti: “Türkiye’nin, taşkömürü ithalatı için her yıl 4-5 milyar dolar ödeyecek lüksü yoktur. Çünkü Zonguldak Havzası’nda tespit edilebilmiş, 1.3 milyar ton taşkömürü rezervi var. Yılda 5 milyon ton üretim kapasitesine sahip olan Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun, 1.4 milyon ton üretim ile çalıştırılmasını açıklayacak, haklı bir gerekçe yoktur. Koklaşabilir nitelikli taşkömürü ile Kardemir ve Erdemir’i, yüksek kalorisi ile diğer sanayiyi ve atık kömürü ile ÇATES’i bağrında taşıyan Zonguldak Kömür Havzası ayrılmaz bir bütündür. Kurum yöneticileri, yıllardır işçi talebinde bulunmasına rağmen, işçi almayan ve üretimi artırmayarak, göz göre göre kurumun zarar etmesine sebep olanların hükümet, devlet ve millet adına söyleyecek haklı bir gerekçeleri olamaz. Zonguldak Kömür Havzası’ndaki rezervi değerlendirmeyenler ve bunun için imkanları zorlamayanlar, vatan, millet, devlet hikayeleri anlatamazlar. Devlet adına karar verenlerin, bu gerçekleri bilmeme hakları yoktur. Hele hele Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun ayrılmaz bir parçası olan, Çatalağzı Termik Elektrik Santrali’nin, kendi özel durumunu görmezden gelmek ve diğer santrallerle bir tutmak ve onu TTK’dan ayırmaya kalkmak, tam bir aymazlıktır. ÇATES, TTK’nın ayrılmaz bir parçasıdır. ÇATES, TTK’nın düşük kalorili atık kömürünü değerlendirmek için kurulmuştur. ÇATES hiçbir zaman zararına çalıştırılmamıştır.
Dışarıdan kömür alalım, ÇATES’i daha kârlı çalıştıralım demek, yanlıştır ve kuruluş felsefesine aykırıdır. Devlet ekonomisi, makro ekonomi açısından bakıldığında; ÇATES’in düşük kâr marjıyla çalıştırılması; dışarıdan doğalgaz, fueloil ve kömür ithal ederek enerji üretmekten çok daha kârlıdır. Ama özel sektör mantığıyla bakarsanız, dışarıdan kömür alarak ya da doğalgaz, fueloil alarak enerji üretmek daha kârlıdır. Bu çok sıradan bir tartışmadır ve devleti yönetenler bu kadar sığ bakamazlar. Kaldı ki enerji, kamu ya da özel sektör eliyle üretilsin, her şart altında devletin kontrolünde olmak zorundadır.
Zonguldaklı girişimcileri de buradan uyarmak istiyorum. Kimse kendini ya da başkalarını kandırmasın. ÇATES bugünkü konumunun dışında çalıştırılamaz. Zonguldaklı ya da başka girişimcilerin işletmeciliği söz konusu olduğunda ÇATES, kuruluş felsefesinin dışına çıkar ve kâr mantığıyla başka mecralara kayar.
Biz, bu gerçekler ışığında, ÇATES’in özelleştirilmesi girişimlerine karşı çıkmaya devam edeceğiz.”
Alabaş’ın konuşmasının ardından panelistler sunumlarını yaptılar.
