263 arkadaşını grizuda kaybetti, ölümden 30 saniye ile kurtuldu
Türkiye’nin en büyük kazası olarak kayıtlara geçen 3 Mart 1992’deki Kozlu Grizu faciasının üzerinden 22 yıl geçti; ancak Soma’da 301 işçinin öldüğü maden faciası, grizuların neden olduğu acıları yeniden yaşattı. Olayın üzerinden yıllar geçti; ancak tartışmalar ve iddialar bitmedi. Kimi ihmal var gerekçesiyle Türkiye Taşkömürü Kurumu’nu (TTK) suçladı, kimi başka nedenler ve iddialar ortaya attı. Patlama ve yangın nedeniyle olayın çıkış sebebi bugün bile sırrını koruyor. Sonuçta 263 insan hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı. Yanan ocak bir türlü söndürülemedi; son çare olarak ocağa su basıldı. Suların çekilmesiyle bazı maden işçilerinin cansız bedenleri 5 yıl sonra alınabildi. Trajedi ülkeyi yasaya boğmuş ve kamuoyu iş güvenliğini tartışır olmuştu. Bu felaketten sonra maden ocaklarında işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında tedbirler artırıldı ve maske zorunluluğu getirildi. Ancak bütün bunlara rağmen iş kazalarında düşüş görülmedi. Kozlu grizusunu yaşayanlardan biri de Ömer Koca (41) isimli maden işçisi. Kozlu’nun Saka Köyü’nden gelip 1989 yılında iş başı yapan Koca, 30 saniye ile ölümden kurtuldu. Madenciliği Rus ruletine benzeten Koca, “Madencilik Rus ruletine benzer. Her an ölüm tehlikesi olabilir. Ne kadar tedbir alsanız bile küçük bir dalgınlıkta ölebilirsiniz. Şu anda madenci arkadaşlar üzülse de çoluk çocuğunun rızkı için işine devam eder. Soma’da ölen arkadaşlar da çocuklarının rızkı için can verdiler. Allah rahmet eylesin.” dedi.
Şu anda yer üstünde makine atölyesinde görev yapan Koca, 19 yaşındayken yaşadığı dehşet anlarını, olayın meydana geldiği 2 Nolu Uzun Mehmet Kuyu başında şöyle anlatıyor: “16.00 vardiyasına gelmiştik. Biz teknik ekip olduğumuz için -560’a makine bakımına indik. Makinede arıza çıkmıştı. Makinenin parçalarını söktük ve yukarıya çıkartıyorduk. Yukarı çıkarken 2 nolu kuyunun dibinde yakalandık patlamaya. Eğer 30 saniye önce kuyu dibine gelmemiş olsaydım şu anda hayatta değildim. 30 saniyelik bir zaman dilimiyle kurtuldum. Olaydan sonra bütün sistem çöktü işçi kafesi çalışmadı. Biz trafo mu patladı diye düşünmüştük. Meğer bütün ocakta komple patlama olmuş. O an düşündüğümüz tek şey ölümdü. Başka yapacak bir şeyimiz yoktu. Kurtulabilecek miyiz kurtulamayacak mıyız? O an müthiş toz vardı, hiçbir şeyi göremiyorduk. Etrafı el yordamıyla yokluyorduk. Hava bir saat sonra temizlenmeye başladı. Önce yaralılar getirildi. Ayakları kopanlar, yanımızda ölenlerin hepsi kuyu dibindeydi. 2 saat sonra çıktık. Şu an 25 yıllık işçiyim.”
Koca, kuyu dibine ilerlerken bir arkadaşıyla karşılaştığını, Amasya Yeni Çeltik’teki maden kazasında ölenleri konuştuklarını da anlattı. Koca, “19 kuyusunda arkadaşlarla Amasya’da ocak kazası olmuştu, onu konuşmuştuk. Ona çıkalım dedim, ‘benim işim var’ dedi ve ayrıldık. Ben kuyu dibine geldim, tam o sırada büyük patlama oldu. Az önce konuştuğum arkadaşım öldü. Demek ki daha yiyecek rızkımız varmış. Bu kuyu bize de mezar olabilirdi.” şeklinde konuştu. Soma faciasını izleyince kendi yaşadığı dehşet anlarının film şeridi gibi gözünün önünden geçtiğini kaydetti.
Türkiye’nin en büyük kazası olarak kayıtlara geçen 3 Mart 1992’deki Kozlu Grizu faciasının üzerinden 22 yıl geçti; ancak Soma’da 301 işçinin öldüğü maden faciası, grizuların neden olduğu acıları yeniden yaşattı. Olayın üzerinden yıllar geçti; ancak tartışmalar ve iddialar bitmedi. Kimi ihmal var gerekçesiyle Türkiye Taşkömürü Kurumu’nu (TTK) suçladı, kimi başka nedenler ve iddialar ortaya attı. Patlama ve yangın nedeniyle olayın çıkış sebebi bugün bile sırrını koruyor. Sonuçta 263 insan hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı. Yanan ocak bir türlü söndürülemedi; son çare olarak ocağa su basıldı. Suların çekilmesiyle bazı maden işçilerinin cansız bedenleri 5 yıl sonra alınabildi. Trajedi ülkeyi yasaya boğmuş ve kamuoyu iş güvenliğini tartışır olmuştu. Bu felaketten sonra maden ocaklarında işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında tedbirler artırıldı ve maske zorunluluğu getirildi. Ancak bütün bunlara rağmen iş kazalarında düşüş görülmedi. Kozlu grizusunu yaşayanlardan biri de Ömer Koca (41) isimli maden işçisi. Kozlu’nun Saka Köyü’nden gelip 1989 yılında iş başı yapan Koca, 30 saniye ile ölümden kurtuldu. Madenciliği Rus ruletine benzeten Koca, “Madencilik Rus ruletine benzer. Her an ölüm tehlikesi olabilir. Ne kadar tedbir alsanız bile küçük bir dalgınlıkta ölebilirsiniz. Şu anda madenci arkadaşlar üzülse de çoluk çocuğunun rızkı için işine devam eder. Soma’da ölen arkadaşlar da çocuklarının rızkı için can verdiler. Allah rahmet eylesin.” dedi.
Şu anda yer üstünde makine atölyesinde görev yapan Koca, 19 yaşındayken yaşadığı dehşet anlarını, olayın meydana geldiği 2 Nolu Uzun Mehmet Kuyu başında şöyle anlatıyor: “16.00 vardiyasına gelmiştik. Biz teknik ekip olduğumuz için -560’a makine bakımına indik. Makinede arıza çıkmıştı. Makinenin parçalarını söktük ve yukarıya çıkartıyorduk. Yukarı çıkarken 2 nolu kuyunun dibinde yakalandık patlamaya. Eğer 30 saniye önce kuyu dibine gelmemiş olsaydım şu anda hayatta değildim. 30 saniyelik bir zaman dilimiyle kurtuldum. Olaydan sonra bütün sistem çöktü işçi kafesi çalışmadı. Biz trafo mu patladı diye düşünmüştük. Meğer bütün ocakta komple patlama olmuş. O an düşündüğümüz tek şey ölümdü. Başka yapacak bir şeyimiz yoktu. Kurtulabilecek miyiz kurtulamayacak mıyız? O an müthiş toz vardı, hiçbir şeyi göremiyorduk. Etrafı el yordamıyla yokluyorduk. Hava bir saat sonra temizlenmeye başladı. Önce yaralılar getirildi. Ayakları kopanlar, yanımızda ölenlerin hepsi kuyu dibindeydi. 2 saat sonra çıktık. Şu an 25 yıllık işçiyim.”
Koca, kuyu dibine ilerlerken bir arkadaşıyla karşılaştığını, Amasya Yeni Çeltik’teki maden kazasında ölenleri konuştuklarını da anlattı. Koca, “19 kuyusunda arkadaşlarla Amasya’da ocak kazası olmuştu, onu konuşmuştuk. Ona çıkalım dedim, ‘benim işim var’ dedi ve ayrıldık. Ben kuyu dibine geldim, tam o sırada büyük patlama oldu. Az önce konuştuğum arkadaşım öldü. Demek ki daha yiyecek rızkımız varmış. Bu kuyu bize de mezar olabilirdi.” şeklinde konuştu. Soma faciasını izleyince kendi yaşadığı dehşet anlarının film şeridi gibi gözünün önünden geçtiğini kaydetti.
