“‘Kaçınılmazlık’ diye bir şey yok, TTK da taşeron da kusurlu!”
Zonguldak 2. İş Mahkemesi’nin talebi üzerine Yüksek Maden Mühendisleri İsmail Cem Solmaz ve Muharrem Tepe ile Elektrik Mühendisi Kamil Ateş tarafından hazırlanan 2. Bilirkişi Raporu tamamlandı. Asıl ve alt TTK Genel Müdürlüğü ve Star İnşaat ve Ticaret A.Ş’nin mevcut İş Yasası ve Tüzük’e aykırı hareket ettiğine dikkat çekilerek, kuralları uygulayıcı pozisyonu nedeniyle alt işverenin kusurunun daha fazla olduğu kaydedildi. Önceki raporda belirtilen kazada yüzde 20 ‘kaçınılmazlık’ faktöründen söz edilemeyeceği vurgulanan son bilirkişi raporunda, “Olayda asıl ve alt işverenlerin yüzde 100 kusurunun bulunduğu; ancak bu kusurun yüzde 30’unun davalı asıl işveren TTK Genel Müdürlüğü’ne, yüzde 70’inin ise alt işveren Star İnşaat ve Ticaret A.Ş’ye ait olduğu kanaatini taşıyoruz.” denildi. Olay öncesi gaz püskürmesinin önlenmesi için yapılan sondaj uygulamasının dışında herhangi önleyici tedbirin alınmadığına dikkat çekilerek, şu tespitlere yer verildi: “Patlamanın meydana geldiği ocak 1. sınıf gazlı ocak olarak tanımlanmaktadır. Olayın meydana geldiği yerde gaz degajının (püskürme/patlama) önlenmesi için sondaj çalışması dışında bir çalışma yapılmamıştır. Eğer sondaj çalışmasına ek olarak metan drenajı vb. çalışmalar yapılsaydı, arındaki tehlike – basınç giderilmiş olur ve patlama – püskürme olayı meydana gelmezdi. Olayda denetim ve gözetim faaliyetleri yapılmamış, kesene ücreti ile yapılan çalışmalar sonucu işçiler daha fazla çalışmaya zorlanmış ve bu durum dolaylı olarak iş güvenliği tedbirlerine uymamayı getirmiştir. Eksi 630 katı ve üzerlerinde gaz içerikleri uzun süre ölçülmemiş, kömür damarının gaz içeriği saptanmamış, yapılan sondajların sayısı ve niteliği yetersiz kalmıştır. 4 adet lağım için 1 adet sondaj ustası ekibi, 1 adet sondaj makinesi yetersiz kalmış ve olay meydana gelmiştir. Yine asıl işveren ve alt işveren ilişkisi yasal olarak uygun değildir. Teknoloji ve uzmanlık gerektiren işlerde alt işveren kullanılabilmesine yasa izin verirken, yapılan galeri açma işi TTK’nın asıl işi olup, teknoloji ve uzmanlık gerektiren bir iş değildir. Alt işveren firma çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği yönünden eğitim görmediği, iş müfettişlerinin raporunda saptadığı gibi kontrol ve degaj sondajlarının yeterli düzeyde yapılmadığı saptanmıştır. Bu nedenlerden dolayı İş Yasası ve tüzük maddelerine aykırı hareket eden davalı asıl işveren TTK Genel Müdürlüğü ve alt işveren Star İnşaat ve Ticaret A.Ş. kusurludurlar.”
OLAY
Zonguldak’ın Kozlu ilçesinde, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Kozlu Müessesesi maden ocağının eksi 630 kodunda hazırlık (galeri açma) işini üstlenen Star İnşaat ve Ticaret A.Ş. bünyesinde çalışan 8 işçi, 7 Ocak 2013 tarihinde metan gazı püskürmesi(patlaması) sonucu yaşamını yitirmişti. İşçilerden 5’inin cesedi olay günü, 2 işçinin cesedi ise 11 ocakta çıkarılabilmişti. En son işçi Serkan Şeker’in cesedine de olayın 5. gününde ulaşılabilmişti.
Zonguldak 2. İş Mahkemesi’nin talebi üzerine Yüksek Maden Mühendisleri İsmail Cem Solmaz ve Muharrem Tepe ile Elektrik Mühendisi Kamil Ateş tarafından hazırlanan 2. Bilirkişi Raporu tamamlandı. Asıl ve alt TTK Genel Müdürlüğü ve Star İnşaat ve Ticaret A.Ş’nin mevcut İş Yasası ve Tüzük’e aykırı hareket ettiğine dikkat çekilerek, kuralları uygulayıcı pozisyonu nedeniyle alt işverenin kusurunun daha fazla olduğu kaydedildi. Önceki raporda belirtilen kazada yüzde 20 ‘kaçınılmazlık’ faktöründen söz edilemeyeceği vurgulanan son bilirkişi raporunda, “Olayda asıl ve alt işverenlerin yüzde 100 kusurunun bulunduğu; ancak bu kusurun yüzde 30’unun davalı asıl işveren TTK Genel Müdürlüğü’ne, yüzde 70’inin ise alt işveren Star İnşaat ve Ticaret A.Ş’ye ait olduğu kanaatini taşıyoruz.” denildi. Olay öncesi gaz püskürmesinin önlenmesi için yapılan sondaj uygulamasının dışında herhangi önleyici tedbirin alınmadığına dikkat çekilerek, şu tespitlere yer verildi: “Patlamanın meydana geldiği ocak 1. sınıf gazlı ocak olarak tanımlanmaktadır. Olayın meydana geldiği yerde gaz degajının (püskürme/patlama) önlenmesi için sondaj çalışması dışında bir çalışma yapılmamıştır. Eğer sondaj çalışmasına ek olarak metan drenajı vb. çalışmalar yapılsaydı, arındaki tehlike – basınç giderilmiş olur ve patlama – püskürme olayı meydana gelmezdi. Olayda denetim ve gözetim faaliyetleri yapılmamış, kesene ücreti ile yapılan çalışmalar sonucu işçiler daha fazla çalışmaya zorlanmış ve bu durum dolaylı olarak iş güvenliği tedbirlerine uymamayı getirmiştir. Eksi 630 katı ve üzerlerinde gaz içerikleri uzun süre ölçülmemiş, kömür damarının gaz içeriği saptanmamış, yapılan sondajların sayısı ve niteliği yetersiz kalmıştır. 4 adet lağım için 1 adet sondaj ustası ekibi, 1 adet sondaj makinesi yetersiz kalmış ve olay meydana gelmiştir. Yine asıl işveren ve alt işveren ilişkisi yasal olarak uygun değildir. Teknoloji ve uzmanlık gerektiren işlerde alt işveren kullanılabilmesine yasa izin verirken, yapılan galeri açma işi TTK’nın asıl işi olup, teknoloji ve uzmanlık gerektiren bir iş değildir. Alt işveren firma çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği yönünden eğitim görmediği, iş müfettişlerinin raporunda saptadığı gibi kontrol ve degaj sondajlarının yeterli düzeyde yapılmadığı saptanmıştır. Bu nedenlerden dolayı İş Yasası ve tüzük maddelerine aykırı hareket eden davalı asıl işveren TTK Genel Müdürlüğü ve alt işveren Star İnşaat ve Ticaret A.Ş. kusurludurlar.”
OLAY
Zonguldak’ın Kozlu ilçesinde, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Kozlu Müessesesi maden ocağının eksi 630 kodunda hazırlık (galeri açma) işini üstlenen Star İnşaat ve Ticaret A.Ş. bünyesinde çalışan 8 işçi, 7 Ocak 2013 tarihinde metan gazı püskürmesi(patlaması) sonucu yaşamını yitirmişti. İşçilerden 5’inin cesedi olay günü, 2 işçinin cesedi ise 11 ocakta çıkarılabilmişti. En son işçi Serkan Şeker’in cesedine de olayın 5. gününde ulaşılabilmişti.
